Όταν η αλληλεγγύη, η διάθεση προσφοράς στον συνάνθρωπο, η ανάγκη για αγώνα ενάντια σε κάθε μορφή καταπίεσης εξακολουθεί να υπάρχει. Όταν με διάφορες αφορμές, το ξέσπασμα της κοινωνικής οργής και αγανάκτησης μεταφράζεται σε αδιαλλαξία και σύγκρουση με τα αφεντικά. Όταν η αμφισβήτηση όχι μόνο των πολιτικών και της πολιτικής, αλλά και ενός σωρού θεσμών, μηχανισμών και λειτουργιών του κράτους, αποτελεί μια καθημερινότητα. Τότε παρουσιάζεται η ανάγκη των εξουσιαστών να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση. Η ανάγκη δημιουργίας των αλυσίδων εκείνων, που όχι μόνο θα επιχειρήσουν να απορροφήσουν αυτήν την ανθρώπινη εξεγερτικότητα, αλλά θα την κατευθύνουν σε μονοπάτια συνδιαλλαγής, ενδυνάμωσης του κρατικού θηρίου, εγκλωβισμού σε λογικές καλυτέρευσης της υπάρχουσας κατάστασης.
«…Αν οι εκλογές μπορούσαν να αλλάξουν τα πράγματα, θα ήταν παράνομες…», αναφέρει ένα παλιό μα πάντα επίκαιρο σύνθημα. Η λύσσα τους να εγκλωβίσουν τους ανθρώπους στην κοροϊδία της συμμετοχής στις όποιες πολιτικές διαδικασίες ξεκινά από το «…εσύ αποφασίζεις» του Big Brother και καταλήγει σε ο,τιδήποτε μπορεί να προωθήσει την λογική της «διεύρυνσης της πολυφωνίας» και την «εμπέδωση της δημοκρατικής διαδικασίας», πάνω στους ανθρώπους. Προωθούν, στηρίζουν και προβάλλουν μηχανισμούς, θεσμούς, έννοιες και λογικές, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα στον οποιοδήποτε πολίτη, να… συμμετέχει στις… αποφάσεις.
Οι λεγόμενες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, είναι ένας από τους μηχανισμούς αυτούς. Εμφανίζονται να μην εξαρτώνται άμεσα από κάποιον κρατικό φορέα και έχουν ένα ευρύ φάσμα ενασχόλησης, που ξεκινούν από οικολογικά ζητήματα και φτάνουν μέχρι την εναντίωση στον… πόλεμο των άστρων…
Η κυριότερη στήριξή τους προέρχεται από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (έτος κατασκευής 1946) και όχι τυχαία. Ο ρόλος του είναι γνωστός, τη στιγμή που εμφανίζεται ως ένας «υπερεθνικός» οργανισμός, που δήθεν λειτουργεί με γνώμονα το συμφέρον της ειρήνης και των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», έχοντας ο ίδιος ιδρύσει «διεθνείς οργανισμούς», (UNISEF, UNESCO, Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, κ.α.). Αυτή ακριβώς η «βαρύτητα» και τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τον ΟΗΕ επιχειρείται να «μεταδοθούν» και στην έννοια της ΜΚΟ. Ότι δηλαδή, βρίσκονται μακριά από τα συμφέροντα των κρατών και αγωνίζονται για ένα καλύτερο, πιο… ανθρώπινο κόσμο.
Αυτό που επίσης επιχειρείται είναι η προσπάθεια σύνδεσης «τοπικών» και «διεθνών» ΜΚΟ με τον ΟΗΕ σε ένα ευρύτερο δίκτυο, όπως και με την «επισημοποίηση» τους, με την παράλληλη συμμετοχή αρκετών από αυτές σε διασκέψεις του, όπως σε αυτή «για τα ανθρώπινα δικαιώματα», (Βιέννη ’93), για την «κοινωνική ανάπτυξη», (Κοπεγχάγη ’95), «για τις γυναίκες», (Πεκίνο ’95). Το πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη και λειτουργία των ΜΚΟ, για τους εξουσιαστές, φαίνεται και από το γεγονός πως η ευρωπαϊκή επιτροπή δεχόταν προτάσεις, ως «ευρωπαϊκά σχέδια συζητήσεων που υλοποιούν οι ΜΚΟ…». Τα θέματα, αφορούσαν, την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση, ιθαγένεια, το κοινωνικό μοντέλο και γενικότερα προτάσεις με στόχο την πιο εύρυθμη και ικανοποιητικότερη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι ΜΚΟ στηρίζονται επίσης σε επιχορηγήσεις από κρατικούς προϋπολογισμούς, αλλά και σε χρηματοδοτήσεις από κόμματα, ιδρύματα και οργανισμούς, πολυεθνικές εταιρίες κ.λπ. (ΝΑΤΟ, ΕΕ, ίδρυμα Ford, ΔΝΤ, συγκρότημα Le Monde κ.α.). Η σχέση φυσικά όλων των παραπάνω, είναι αμφίδρομη.
Ποια εταιρία δεν θα ήθελε να έχει την ταμπέλα τoύ ότι «δεν βρωμίζει το περιβάλλον», από την Greenpeace, (η οποία βέβαια έχει κατηγορηθεί στο παρελθόν για μεροληπτική διαμαρτυρία, ιδιαίτερα στα θέματα των πυρηνικών). Ποιο κράτος δεν θα ήθελε να συνεργαστεί με ΜΚΟ, για ζητήματα που το αφορούν; Στον ελλαδικό χώρο για παράδειγμα και για την προώθηση του εθελοντισμού (όπως για παράδειγμα τον ερχομό του 2004), τα υπουργεία Παιδείας, Εσωτερικών, Δημοσίας Τάξης και Εμπορικής Ναυτιλίας, συνεργάσθηκαν με τους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα» και τον «Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό», προκειμένου να προωθήσουν το πρόγραμμα «προστατεύω τον εαυτό μου και τους άλλους».
Ένα ακόμη παράδειγμα αυτής της αμφίδρομης σχέσης, είναι οι ανθρωποσφαγές στη νέα Γιουγκοσλαβία. Είναι γνωστό πως πριν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, αρκετές ΜΚΟ είχαν δραστηριοποιηθεί στην περιοχή του Κοσσόβου και οι οποίες είχαν ζητήσει στρατιωτική επέμβαση. Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ, ανέφεραν πως στήριξαν τις επεμβάσεις σε εκθέσεις από ΜΚΟ.
Η διαμονή και ενεργοποίηση τους σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή επίσης, αποτελεί και μια πρώτης τάξεως «αφορμή» εγκατάστασης και παραμονής και «ειρηνευτικών στρατευμάτων» για την προστασία τους, ενώ και οι κατηγορίες οι οποίες έχουν ακουστεί κατά καιρούς ενάντια σε μέλη τους σε ανάλογες περιπτώσεις, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη (σεξουαλική εκμετάλλευση, κατασκοπεία κ.α).
Φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν και από το λεγόμενο κίνημα αντι – παγκοσμιοποίησης, όπου η λειτουργία τους ορίζεται μέσα από την κατάθεση προτάσεων και πραγματοποίηση κινήσεων, που στόχο έχουν ένα σύγχρονο κράτος, με «πιο ανθρώπινες» συνθήκες επιβολής και καταπίεσης. Από την κατάργηση των χρεών φτωχών κρατών και την φαρμακευτική και οικονομική βοήθεια στην Αφρική μέχρι την υποστήριξη διαφόρων συμφωνιών, π.χ. του Κυότο. Τα συνέδρια του Πόρτο Αλέγρε, στα οποία συμμετείχαν εκατοντάδες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, αναδεικνύουν επίσης το ρόλο τους, μέσα στο γενικότερο παιχνίδι. Αρκεί να αναφερθεί, πως στο δεύτερο συνέδριο που συμμετείχαν πάνω από 900 ΜΚΟ και το οποίο έγινε υπό την αιγίδα της Παγκόσμιας Τράπεζας, συμμετείχαν επίσης κόμματα, βουλευτές και υπουργοί κρατών.
Οι σχέσεις τώρα, των στελεχών τους με τους επίσημους φορείς εξουσίας είναι γνωστός, Για παράδειγμα, ένας πρώην υφυπουργός περιβάλλοντος στον ελλαδικό χώρο, ο Η. Ευθυμιόπουλος υπήρξε πρόεδρος της Greenpeace, ενώ ο Μπερνάρ Κουσνέρ, από τους ιδρυτές των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα», διετέλεσε πέρα από υφυπουργός υγείας της Γαλλίας και πολιτικός διοικητής του Κοσσόβου.
Ο αριθμός των ΜΚΟ, συνεχώς αυξάνεται. Το 2002 μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είχαν καταγραφεί περισσότερες από 1 εκατομμύριο, ενώ περισσότεροι από 7.000.000 άνθρωποι απασχολούνταν σε αυτές. Στον ελλαδικό χώρο, επίσημα υπήρχαν περισσότερες από 130 Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, οι οποίες είχαν επιχορηγηθεί με περίπου εννέα εκατομμύρια ευρώ. Από τους «έλληνες γιατρούς χωρίς σύνορα», και την τοπική Greenpeace, μέχρι τον «Όμιλο για προβληματισμό της κοινωνίας», με ιδρυτή (το 1992) τον ίδιο τον Κ. Σημίτη και το τοπικό παράρτημα της ATTAC.
Σε καμία περίπτωση δεν αφορίζεται η διάθεση του κάθε ανθρώπου να προσφέρει στον συνάνθρωπο του. Η υλική βοήθεια η οποία προσφέρεται σε ανθρώπους οι οποίοι βρίσκονται σε στάδιο εξαθλίωσης, από διάφορες «εξειδικευμένες σε αυτόν τον τομέα» ΜΚΟ, καθώς και η προσφορά σε επίπεδο ιατρικοφαρμακευτικής περίθαλψης, κάθε τι άλλο παρά μεμπτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Το πρόβλημα είναι το γεγονός πως αυτή η σύμφυτη ανθρώπινη διάθεση, εγκλωβίζεται μέσα σε μηχανισμούς οι οποίοι ουσιαστικά αναπαράγουν την κατάσταση την οποία υποτίθεται πως θέλουν να αντιμετωπίσουν. Η λειτουργία αυτών των οργανώσεων, σε καμία περίπτωση δεν προωθεί την ρήξη με τις συνθήκες και τα δεδομένα εκείνα, στα οποία οφείλονται τα δεινά των ανθρώπων, αλλά αντίθετα αναλαμβάνουν το ρόλο που τους αναλογεί, προκειμένου να πραγματοποιηθούν ομαλότερα οι όποιοι κρατικοί σχεδιασμοί.
Καταγγέλλοντας οποιονδήποτε και ο,τιδήποτε δεν βρίσκεται μέσα σε αυτά τα πλαίσια, προβάλλουν και προωθούν τον αγώνα για ένα καλύτερο κράτος. Χρησιμοποιώντας γενικόλογες έννοιες και όρους όπως «αγώνας για την κοινωνία των πολιτών», «οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη» κ.λπ. ουσιαστικά οι ΜΚΟ δεν αποτελούν τίποτε άλλο, πέρα από ένα ακόμη γρανάζι στην κρεατομηχανή.
Πολλοί είναι οι άνθρωποι, οι οποίοι έχουν κάθε διάθεση να πολεμήσουν για ένα καλύτερο αύριο και σταδιακά τείνουν να μετατραπούν σε δόντια αυτών των γραναζιών. Το να μπαίνει κάποιος σε λογικές συνδιαλλαγής, αλλά και γενικότερης στήριξης αυτών των μηχανισμών, σημαίνει αυτόματα πως αυτός ο «ένας άλλος κόσμος που είναι εφικτός» και σίγουρα οραματίζονται και ονειρεύονται πάραπάρα πολλοί, σιγάσιγά μετατρέπεται σε εφιάλτη. Έναν εφιάλτη που δεν άλλαξε ποτέ, που δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει.
Από την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 4, Ιούνιος 2004
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου